Betonschaamte?

Voor een interne presentatie stelde ik al eerder vast dat mijn ontwerpen in de afgelopen twee decennia aan 300.000 ton CO2-uitstoot hebben bijgedragen. Hoe je het ook wendt of keert, met de kennis van nu mag ik me daarvoor schamen.

Stenen tijdperk

Toch schaam ik me niet voor het product beton. Het staal en Portlandcement in beton zijn de grote boosdoeners. Op het gebied van emissiereductie zijn Portlandcement en staal gekwalificeerd als het meest lastig en uitdagend voor de toekomst. Verder zijn er vaak dieselaangedreven machines nodig die de grondstoffen en het beton winnen, vervoeren en verwerken. De gevleugelde uitspraak in de olie-industrie dat ‘het stenen tijdperk niet geëindigd is door een gebrek aan stenen’ kan echter doorgetrokken worden naar beton.

Overvloedig

Beton wordt grotendeels gemaakt van materialen die overvloedig op aarde aanwezig zijn. En laten we eerlijk zijn, een alternatief voor het materiaal beton is nog niet gevonden. Verder biedt beton de mogelijkheid om er diverse reststoffen in te verwerken. Helaas staat wet- en regelgeving dat laatste soms nog in de weg, maar ook daar vindt een verschuiving plaats.

Beton in de 21e eeuw

Ik geloof dat met een flinke dosis innovatie beton ook in de 21e eeuw een belangrijk bouwmateriaal zal blijven. De mogelijkheden en innovaties zijn in mijn recente Civiele Techniek-publicatie ‘Beton in de 21e eeuw’ samengevat. Die innovaties zijn nodig om beton een tweede, meer duurzame jeugd te geven. De innovatie zorgt dat we onze gebouwen kunnen blijven bouwen met een klein beetje minder honger naar beton.

Uitdaging

De grote uitdaging ligt vooral in het verminderen van de hoeveelheid staal en Portlandcement in beton. Met verschillende technische ontwikkelingen werk ik, samen met collega’s en partners in de industrie, hard aan oplossingen. Zo kan met staalvezelbeton voor diverse toepassingen significant op traditionele wapening worden bespaard. De staalvezels kunnen ook nog eens volledig uit schroot zonder CO2-uitstoot geproduceerd worden. Diverse constructies zouden ook met (duurzamer geproduceerde) koolstof of aramidestaven gewapend kunnen worden. Door meer effort te steken in de engineering van constructies, bijvoorbeeld met hoogwaardig rekenen, kunnen dimensies van beton én staal in veel gevallen gereduceerd worden. En met geopolymerisatie en/of alkalische activatie kan het aandeel Portlandcement nu al tot en met 85% gereduceerd worden. De getallen liegen er niet om; deze techniek alleen al is geschikt om beton met een CO2-uitstoot van 300 kg/m3 terug te brengen tot onder de 50 kg/m3. Als deze technieken wereldwijd worden toegepast, is er conservatief gerekend een jaarlijkse besparing van 2 gigaton (2.000.000.000 t) CO2 mogelijk. Dat is 3x de uitstoot van Duitsland!

Omdat ik dagelijks bij draag aan díe optimalisaties mag ik mijn schaamte omzetten in trots op ‘zero impact’ beton! Aan alle gemotiveerde vakgenoten: laten we deze trots uitdragen en stoppen met de onnodige uitstoot van CO2 door overmatig gebruik van Portlandcement en staal. Wie doet er mee?