Rijksmonument Statenzaalcomplex in Zwolle verbouwd voor luxe horeca
ABT voerde voor de gemeente Zwolle in 2019 een integrale haalbaarheidsstudie uit naar de verduurzaming van het fraaie pand. Op basis daarvan werd in 2022 gestart met de realisatie.
Uitgangspunt was de voorgenomen herbestemming: commercieel gebruik. Het betrof in totaal 1960m² BVO. In het gebouw zijn nu een grand-café, hotel en hostel gevestigd. Bij de duurzaamheidsscan werden de bestaande toestand en de mogelijkheden voor verduurzaming in kaart gebracht. Daartoe werden onder meer gaten in vloeren en lambriseringen, en dakinsnijdingen gemaakt. Dit om te onderzoeken waar kansen lagen voor het aanbrengen van een hoogwaardige thermische schil. Naast de ontwerpstukken is met een 3D-model inzichtelijk gemaakt wat de installatietechnische en bouwkundige ingrepen voor gevolgen hadden op de monumentale waarden. Met dit model is ook gezocht naar mogelijke ruimtes voor installaties. En wanneer die er niet waren zijn ze soms gecreëerd. Zo is de kruipruimte voor een deel uitgegraven en zijn vloerluiken toegevoegd om installaties onder de vloer aan te kunnen leggen.
Brede expertise hergebruik bij Statenzaalcomplex
ABT adviseerde uiteindelijk over de bouwfysica, brandveiligheid, akoestiek, elektrotechnische installaties, werktuigbouwkundige installaties en de bouwkosten. Ontwerpleider Ewoud Heijink: “We konden onze brede expertise over het hergebruik van bestaande gebouwen, het duurzaam gebruik van monumentaal vastgoed en een gezond binnenklimaat inbrengen. Daarbij leverden specialisten van onze Oosterhoff-collega’s van abtWassenaar, Huygen en bbn ook nuttige input. Klimatisering op basis van duurzame methodes was het uitgangspunt. Isoleren waar het kan, thermisch compartimenteren waar nodig. Zo ontstond een goede basis voor een moderne installatie in het monumentale gebouwencomplex.”
“Het thermisch compartimenteren en zoeken naar ruimte met het 3D-model hebben ervoor gezorgd dat de monumentale waarden behouden bleven.”
De oplossingen voor de verschillende gebouwdelen van het Statenzaalcomplex variëren. Het archief kreeg een hoogwaardige thermische schil met lage temperatuur verwarming en balansventilatie. De kamers kregen een balansventilatie en waar mogelijk verbetering van de thermische schil. De Statenzaal is voorzien van zolder- en vloerisolatie en balansventilatie. Het gehele gebouw kreeg een hybride warmteopwekking middels een lucht-water warmtepomp, gevoed met PV-panelen op de kamers en het archief. In alle fases van het advies- en ontwerptraject bracht ABT ook de kosteneffecten in beeld, inclusief ramingen van onder andere de terugverdientijd en de effecten op de gebruikskosten.
Streven naar wat wél mogelijk is
Tijdens het gehele proces werkte ABT nauw samen met architect 19 het atelier. In 2020 werd het technische programma van eisen opgesteld inclusief de kostenopstellingen. In 2021 werden de resultaten geïmplementeerd in de ontwerpfase. De realisatie volgde in 2022, de oplevering voorjaar 2023.
Ewoud Heijink, terugkijkend: “De gemeente Zwolle had de ambitie om voor een hoogwaardig monumentaal gebouw als dit toch te streven naar wat wél mogelijk is. Die ambitie heeft het plan gemaakt tot wat het is geworden. Door hier vervolgens met ons team van specialisten slim mee aan het werk te gaan zijn we gekomen tot een fraai resultaat. Het thermisch compartimenteren van de verblijfsruimtes levert daarin de grootste winst voor het comfort in het gebouw.”
Dit artikel verscheen eerder in ons magazine van oktober 2023.
Beeld: © Kasper Veenstra
