Dynamisch binnenklimaat ook energiezuiniger

Een gebouw dat wil bijdragen aan de gezondheid en het welzijn van de gebruiker, vraagt om een dynamisch binnenklimaat.

Een klimaat dat past bij de gebruikersbehoefte op specifieke plaatsen en specifieke momenten. Een dynamisch binnenklimaat maakt een gebouw ook nog eens energiezuiniger en verhoogt de productiviteit van de mensen die er werken.

Conceptueel ontwerper Jeroen Verwer legt uit: “Een constant binnencomfort met allerlei zeer strikte eisen is nu nog vaak de norm. De klimaatsystemen die daarbij horen, beschermen op één manier tegen de grillen van buiten. Het is comfort dat ons in feite loskoppelt van de seizoenen en het natuurlijke ritme van de dag. Dat vraagt enorm veel energie en draagt zo bij aan het wereldwijde klimaatprobleem.”

Radicaal andere benadering

Hij vervolgt: “Daarom kiest ABT voor een radicaal andere, innovatieve benadering. Onze visie gaat over het klimatiseren de mens, het object of een specifieke ruimte. Want het maakt nogal een verschil of het gaat om een museum, ziekenhuis of onderwijsinstelling. Lokale klimatisering dus, afhankelijk van het type gebruik, de mate van gebruik en het tijdstip van de dag. En met de inzet van zon, natuurlijke lichtinval in plaats van kunstlicht en een natuurlijke manier van ventileren en koelen.”

Een voorbeeld. In de zomer kun je in algemene en multifunctionele ruimtes de luchtsnelheid iets verhogen om een verkoelend effect te creëren. In de winter ligt de nadruk op het behouden van een comfortabele warmte zonder overmatig gebruik van verwarming. Lokale klimatisering zorgt voor een meer natuurlijke en aangename omgeving. Het vermindert ook het materiaal- en energieverbruik.

Integraal ontwerp, de mens centraal

Jeroen: “Een dynamische leefomgeving is te realiseren met slimme regelingen, maar begint bij een integraal ontwerp. We stellen de mens centraal en de essentie van het vraagstuk. Daarbij gaan de standaarden van tafel. Het ontwerpproces begint als een blanco pagina, met een zoektocht naar de werkelijke behoefte van de klant en de gebruiker. Dit is meer dan alleen een technische benadering. Het ontwerp moet de architectuur versterken en goed passen bij de omgeving. De gevel is daarbij geen barrière tussen binnen en buiten, maar juist een verbindend element waarmee je gebruik maakt van natuurlijke krachten en passieve principes.”

In de recent verschenen uitgave ‘Gebouwen ontwerpen met lagedruk ventilatiesystemen’ legt adviseur bouwfysica Lorenzo Lignarolo uit hoe belangrijk het is om onze aanpak van het ventilatieontwerp te veranderen. “Samen met de architect ontwerpen we een ventilatieconcept op basis van de locatie, de behoeften van de gebruikers en de architectonische visie. Zo worden de verschillende componenten een geïntegreerd onderdeel van het gebouwontwerp. Met deze aanpak geven we ventilatie de ruimte die het nodig heeft voor optimale prestaties, met minimaal energieverbruik.”

De ontwerpstrategieën sluiten aan bij de thema’s binnen de WELL Building Standard. ABT heeft ervaring met deze methodiek en de certificering om gezondheid en welzijn meetbaar te maken.

Projecten waarin lokale klimatisering wordt toegepast zijn onder meer Paleis van Justitie in Den Haag en het Amsterdamse Museum of Contemporary Art (MCA).

Dit artikel verscheen eerder in ons magazine van oktober 2023.