Home » Nieuws » Pionieren met een houten luciferdoos
20-01-2025

Pionieren met een houten luciferdoos

TRUDO Toren
Pal naast de TRUDO Toren komt het eerste gebouw op Strijp-S in Eindhoven dat grotendeels in houtbouw wordt gerealiseerd.

In opdracht van woningcorporatie TRUDO ontwierp KAAN Architecten een gebouw met een helder houten grid, dat door de verfijnde kolomstructuur van de gevels, de associatie met lucifers in en doosje heeft. Vandaar de toepasselijke naam: Matchbox.

ABT-adviseur Erwin ten Brincke en senior projectleider Hannes Ochmann van KAAN Architecten gaan in gesprek over hun samenwerking. Beide partijen vinden elkaar in hun gedeelde passie: het kijken naar details en het zoeken naar uitzonderingen.

KAAN Architecten ontwierp deze extra large luciferdoos midden in het voormalige industriële landschap van de Philips-fabrieken op Strijp-S. Het pand is niet alleen bijzonder vanwege de verfijnde, rustige gevel, de gedetailleerdheid en natuurlijk het gebruik van hout, maar refereert ook aan de goede en slimme keuzes van Gerard Philips. “Wat zou Philips vandaag hebben gedaan? Naar analogie van zijn gedachtegoed hebben we een gebouw ontworpen in de no nonsense-stijl van het vroege modernisme. Je mag zien hoe Matchbox is gemaakt en alles in het pand heeft een betekenis”, vertelt Hannes.

TRUDO Toren
Hannes Ochmann (links) en Erwin ten Brincke (beeld © Sander Koning)

Matchbox heeft een c-vormige plattegrond meteen oppervlakte van 5.500 m 2 en is vormgegeven als een compact, alzijdig en onafhankelijk volume met een volledig houten constructie en een betonnen kern. De plint wordt toegankelijk en levendig door winkelruimtes en de TRUDO-vestiging, met ook op de eerste en tweede verdieping nieuwe kantoorruimte. De derde tot en met zesde etage bevat 36 sociale huurappartementen, rondom een patio met een boslandschap.

De gedurfde ambitie van TRUDO is om een project te realiseren dat past bij hun maatschappelijke rol, met het oog op een duurzame toekomst. Dan is hout een goede keuze, adviseerde KAAN Architecten. Hout is een kwalitatief sterk, duurzaam materiaal dat weliswaar kostbaar is maar kan worden hergebruikt, mocht het pand ooit worden gesloopt. Bovendien wordt er in hout meer CO2 opgeslagen dan nodig is om het pand te bouwen.

Veel vierkante meters voor bewoners

Maar bouwen in hout impliceert ook een aantal specifieke aandachtspunten in de ontwerpfase. Daarom vroeg KAAN Architecten Erwin ten Brincke om zijn integrale duurzame blik te laten schijnen op bouwfysica, brandveiligheid, constructie en geotechniek. Daar werd in het DO Joost Lauppe bij gevraagd van Adviesbureau Lüning (ook onderdeel van Oosterhoff) vanwege zijn expertise in houtconstructies. ABT en KAAN Architecten stonden voor de vraag: hoe kan je een optimale plattegrond creëren op een relatief klein plot, die voldoet aan alle eisen als sterkte, voldoende daglicht, minimale geluidshinder, comfort en veilig kunnen vluchten? Erwin: “De uitdaging was om zo min mogelijk materiaal te gebruiken. Daarom was het goed dat wij al vroeg de afmetingen voor de verdiepingshoogtes konden vaststellen; een integrale afweging tussen daglicht, constructiehoogte en akoestiek. We wilden de bewoners zoveel mogelijke vierkante meters vloer bieden en kozen voor een open plattegrond met kolommen en balken. Wanden van hout hebben immers voorzetwanden nodig en dat gaat ten koste van de woonoppervlakte”, weet hij.

TRUDO Toren

“Als je in hout bouwt kan geen enkele partij achteroverleunen, alle disciplines moeten vanaf het begin open kaart spelen.”

TRUDO Toren

“Om bewoners veel daglicht te bieden en ze in contact te brengen met buiten en met elkaar, is gekozen voor balkons  en een atrium met groen. Voor de galerijen was het onze wens om het hout niet te impregneren. Onbehandeld gecertificeerd hout is een efficiënte, duurzame keuze.”

“Matchbox kent drie uitdagingen die moeilijk te combineren zijn”, vertelt Hannes. “Het budget is beperkt. Het krappe volume in het stedenbouwkundig plan stond vast. En tot slot is bouwen in out heel duurzaam, maar wel 15 tot 25% duurder.” Dat is gecompenseerd met slimme oplossingen voor brandveiligheid en akoestiek. Zo kregen scheidingswanden meerdere functies: de dubbele gipswanden isoleren, zijn akoestisch en fungeren als brandwerend voor het hout.

Een duurzame en gezonde leefomgeving is ook gerealiseerd door geïntegreerde zonnepanelen, een waterpomp, regenwateropvangsystemen en natuurlijke ventilatie. “Binnen het budget wordt daarnaast winst behaald in de manier waarop wordt gebouwd”, vertelt Erwin. “Er wordt zoveel mogelijk prefab aangeleverd en zonder steigers gewerkt, en vanwege het lichte materiaal, zijn er minder heipalen gebruikt voor de fundering.”

Terugkijkend op de geoliede samenwerking: “Nieuw is de diversiteit aan integrale oplossingen. Het gaf inzicht in hoever we konden gaan in circulaire en duurzame oplossingen binnen de financiële kaders. Zo verkenden en overstegen we grenzen”, zegt Erwin. “Als je in hout bouwt kan geen enkele partij achteroverleunen; alle disciplines moeten vanaf het begin aanstaan en open kaart spelen. In dit project is geen ruimte voor perfectie, maar door de juiste afwegingen te maken, maak je een sprong voorwaarts. Dit is een goed vertrekpunt voor de toekomstige generaties die met hout bouwen”, voegt Hannes toe.

Dit artikel is gepubliceerd in de Wintereditie 2024-25 van ABT Magazine.

Renders en plattegrond © KAAN Architecten