Prolock Filterscherm voor dijken is duurzaam, toekomstbestendig en goedkoper
Piping ontstaat als het rivierwater stijgt en het grondwater achter de dijk meestijgt. Door de toenemende druk ontstaan wellen, waardoor zandkorrels weg spoelen. De ‘pipe’, een kanaaltje dat daardoor ontstaat, zoekt zich een weg onder de dijk door. Door erosie wordt deze ‘pipe’ steeds groter.
ABT ontwikkelde samen met aannemer Mourik Infra binnen het Innovatiepartnerschap Sterke Lekdijk een innovatieve oplossing: het Prolock Filterscherm. Het idee werd binnen drie jaar doorontwikkeld tot een op grote schaal inzetbare pipingtechniek.
Prolock van papier naar praktijk
Het Prolock Filterscherm, gefabriceerd door Profextru B.V., is gemaakt van gerecyclede PVC-raamkozijnen. Het scherm heeft twee honingraatprofielen met verticale sleuven, gevuld met grof zand. Dit filtermateriaal houdt het zand uit de ondergrond tegen, maar laat water door. Het onderhoudsvrije scherm is een duurzaam en toekomstbestendig product én goedkoper dan de traditionele oplossingen. Vasco Veenbergen, adviseur waterveiligheid en geotechniek: “Opdrachtgever Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden vroeg nadrukkelijk om productinnovatie. Samen met Mourik en Profextru gingen we daarom in de tenderfase al met dit idee aan de slag. Filtertechnieken zijn niet compleet nieuw, de toepassing die wij ontwikkelden wel.”
Die doorontwikkeling ging fasegewijs. Er werd eerst een bureaustudie gedaan naar de bestaande expertise bij bemalingen en drinkwaterputten. Op basis daarvan werd toegewerkt naar de praktijk. Specialist waterveiligheid Iris van der Meer begeleidde de schaalproeven. “We hebben eerst goed nagedacht over de mechanismen die we wilden aantonen. Door Mourik zijn speciale proefopstellingen geconstrueerd waarin we die mechanismen zo realistisch mogelijk konden simuleren.”
“Dat een dergelijke techniek binnen drie jaar succesvol doorontwikkeld is om toe te passen in een dijk, is ontzettend snel.”
In de eerste opstelling is de werking van de principes aangetoond. In de volgende schaalproef werd een hoge rivierwaterstand nagebootst en trad er daadwerkelijk piping op. Vasco: “De resultaten waren uitstekend: het scherm stopt het zandtransport. Dit gaf alle vertrouwen in de praktijktoepassing.”
Die volgde met veldproeven op de projectlocatie: de uiterwaarden van recreatiegebied Salmsteke. Vasco: “Wat bleek is dat Prolock Filterschermen met een triltechniek schadevrij de grond in kunnen tot een diepte van zeker acht meter.”
Inzetbare techniek
Binnen Sterke Lekdijk is in juli 2023 op basis van de succesvolle proefresultaten het Innovatiebesluit genomen om het Prolock Filterscherm bij deelproject Salmsteke toe te passen. Een mijlpaal binnen het project en voor Mourik en ABT. Als alles goed gaat, start de aanleg van circa 800 meter Prolock Filterscherm in 2024. Vasco en Iris: “Door monitoring met sensoren meten we de waterstanden en de kwaliteit van de werking. ABT blijft straks bij de uitvoering en de monitoring betrokken. Dat een dergelijke techniek binnen drie jaar succesvol doorontwikkeld is om toe te passen in een dijk, is ontzettend snel. Iets dat alleen mogelijk is door goede samenwerking en innovatiekracht!” Vanuit meerdere waterschappen wordt de ontwikkeling met belangstelling gevolgd, zowel van het filterscherm zelf als ook de gehele aanpak van een dergelijk innovatietraject.
Innovatiepartnerschap Sterke Lekdijk
Het Innovatiepartnerschap bij project Sterke Lekdijk is een unieke samenwerking tussen Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden en innovatiepartners Mourik Infra, Van Oord en de combinatie Lek Ensemble (Heijmans Infra, GMB Civiel en de Vries & van de Wiel). Sterke Lekdijk wordt gefinancierd vanuit het HWBP. Innovatiepartnerschap is een nieuwe manier van samenwerken aan projecten die vragen om innovatieve oplossingen op het gebied van techniek, proces en sociale innovatie.
Dit artikel verscheen eerder in ons magazine van oktober 2023.
Beeld: © Sander Koning (header) en © Roel Dijkstra Fotografie / Foto: Dennis Wisse