Renovatie Binnenhof

Buitenruimten Binnenhof terug naar historisch ontwerp

De ontwerpen die subtiel terugvoeren naar het Binnenhof van 800 jaar geleden zijn gepresenteerd. Zo wordt de Hofgracht aan de kant van het Buitenhof in ere hersteld en met een nieuwe brug wordt het Binnenhof na de renovatie weer toegankelijk voor wandelaars en fietsers. Ook de Binnenhoffontein komt terug op zijn oorspronkelijke plek. Dankzij een herinrichting van het gebied rondom de Ridderzaal wordt de toegankelijkheid van de gebouwen flink verbeterd. Lees hier meer.

“De historie ligt hier echt in lagen op je te wachten”

Van eind 2021 tot begin 2022 is op voorspraak van ABT funderingsonderzoek onder begeleiding van archeologen van de archeologische dienst gemeente Den Haag uitgevoerd. Deze onderzoeken waren nodig om het ontwerp verder uit te werken. De aanlegniveaus en staat van de funderingen waren namelijk voor het overgrote deel onbekend. Het Binnenhof staat voor acht eeuwen geschiedenis, ook ondergronds. Dat heeft tijdens de funderingsonderzoeken al voor opmerkelijke vondsten gezorgd. Zoals de zware fundering van een middeleeuwse traptoren. De opgraving is onderdeel van het Ridderhuis, dat eerder op de plek van het gebouw van de Eerste Kamer stond.

Vondsten als deze hebben impact op de ontwerpen. Dit laat zien dat onderzoek zeer waardevol is. Tijdens onderzoek troffen de archeologen een puntgaaf kannetje aan. Het gaat volgens hen om een drinkkannetje van Proto-Steengoed uit circa 1270. Het is daar waarschijnlijk als rituele handeling neergelegd bij aanvang van de bouw om het gebouw voorspoed te wensen. ABT-constructeur Earnest Alderliesten: “Dan sta je toch wel even te kijken. De historie ligt hier echt in lagen op je te wachten.”

Eerste Kamer

Vanwege onze positieve bijdrage heeft het Rijkvastgoedbedrijf aan ABT gevraagd ook de bouwkundige uitwerking van de Eerste Kamer (aangegeven als Complexdeel 1 van de Binnenhofrenovatie) in BIM en de bijbehorende ontwerpcoördinatie te verzorgen.

“Van het een komt het ander”, vertellen de constructeurs Earnest Alderliesten en Willem Klaverveld, “we zijn nu ook betrokken bij het ontwerptraject van een nieuwe gracht en brug, het constructieve ontwerp en de ontwerpcoördinatie voor een uitzichtpunt aan het Buitenhof en we doen de begeleiding van de funderingsonderzoeken voor de renovatie van het Binnenhof.” De nieuwe gracht is niet helemaal nieuw. De eind 19e eeuw gedempte Hofgracht wordt in ere hersteld en komt aan de Buitenhof-zijde van het Binnenhof. Het regeringscentrum blijft via de Stadhouderspoort toegankelijk via een brug.

Raad van State

Eind 2020 werd ABT gevraagd om ook de bouwkundige uitwerking in BIM en de integrale afstemming met installaties en constructies te verzorgen voor het Raad van State-deel van de renovatie (ook onderdeel van complexdeel 1).

De Raad van State bevindt zich in een van de oudste delen van het Binnenhof. Het complex bestaat feitelijk uit een veelheid aan elkaar gegroeide bouwdelen met verschillende bouwtechnische principes. Deze zijn in de loop der jaren meerdere keren verbouwd waardoor er momenteel geen consistente tekeningen beschikbaar zijn. Door gebruik van een BIM model kunnen we de ontwerpingrepen integraal afstemmen binnen de bestaande context. Daarnaast geeft het een duidelijk inzicht in wat we nog niet weten en onderzocht moet worden.

BIM

Het Rijksvastgoedbedrijf laat het Binnenhof van binnen en buiten door ROOT scannen voor een zogenoemd Bouwwerk Informatie Model (BIM). Met deze 3D-weergave van het gebouwencomplex kunnen bijvoorbeeld architecten en bouwbedrijven aan de slag.

“Wij pakken als ingenieursbureau een proactieve rol in het samenbrengen van ontwerpdisciplines in BIM”, vertelt bouwkundige Jesper Goorden.

Doordat op het Binnenhof meerdere gebruikers binnen hetzelfde gebouwdeel gehuisvest zijn, ontstaan complexe raakvlakken op het gebied van constructies, installaties en brandveiligheid. BIM helpt bij het uitwerken en afstemmen van deze raakvlakken tussen de gebruikers, maar ook tussen de verschillende ontwerpdisciplines. Dat laatste geldt met name voor de inpassing van de grote hoeveelheid installaties in het monumentale complex. Dit is samen met de engineers van het installatieadviesbureau gedetailleerd uitgewerkt in het model, wat risico’s in de uitvoering beperkt. De vertaalslag naar BIM heeft hierbij de nodige ontwerpaanpassingen tot gevolg gehad.”

Behoud cultureel erfgoed

Na een periode van intensief gebruik kampt het Binnenhof met veel technische en bouwkundige gebreken. Grootschalige renovatie is noodzakelijk voor meer veiligheid en betere (werk)omstandigheden voor gebruikers en bezoekers. En om het cultureel erfgoed voor de lange termijn te behouden.

In 2015 besloot het kabinet tot een sobere renovatie waarbij het Binnenhof in één keer wordt gerenoveerd. Sinds dat jaar is ABT betrokken bij constructieve advisering en archiefonderzoek voor de renovatie van het Binnenhof.